Kennis hebben over de ontwikkeling van het jonge kind, is het uitgangspunt voor goed onderwijs. In de teamtraining zoomen we in op de ontwikkeling van het jonge kind, waarbij de motorische ontwikkeling het uitgangspunt is. Als er leer- of gedragsproblemen zijn dan kun je dit namelijk vaak terugzien in de motoriek. Je kunt bijvoorbeeld zien of er bepaalde primaire reflexen actief zijn. Primaire reflexen zijn reflexmatige reacties die aanwezig zijn bij baby's en in de vroege kinderjaren. Deze reflexmatige bewegingen moeten geïntegreerd worden in het lichaam. Als dit niet goed gaat, kan dit leiden tot leer- en gedragsproblemen. Zo kan de Asymmetrische tonische nekreflex (ATNR) problemen veroorzaken bij het schrijven en bij het coördineren van beide handen. Ook kan dit zorgen voor problemen in de oogsamenwerking, wat weer kan resulteren in klachten die lijken op dyslexie. Door middel van eenvoudige bewegingsoefeningen kunnen veel van deze problemen verholpen worden. In de cursus leer je over de primaire reflexen die belangrijk zijn voor het leerproces, je leert de reflexen herkennen bij de kinderen en je krijgt praktische tips voor het inzetten van bewegingsactiviteiten die je in je dagelijkse routine kunt wegzetten.
Ook besteden we aandacht aan de speel-en ontwikkeltijd. Het is van belang dat er in de onderbouwgroepen veel speel- en ontwikkeltijd ingeroosterd wordt. De hersenen ontwikkelen zich namelijk het beste bij activiteiten waarin kinderen veel bewegen, veel zintuigelijke ervaring opdoen en veel interactie hebben met elkaar. In de cursus leer je hoe je de taal- en rekendoelen kunt koppelen aan deze activiteiten waardoor je meer kunt werken op een manier die past bij de ontwikkeling van het jonge kind. De nadruk tijdens de cursus ligt op de transfer van de theorie naar de praktijk. Je krijgt veel praktische tips waarmee je direct aan de slag kan gaan in de praktijk.
De cursus is voornamelijk voor leerkrachten in de onderbouw (groep 1 t/m 3-4). In het schooljaar 2024-2025 kan ook de cursus: 'Huppelend naar school' aangevraagd worden. Deze richt zich meer op de leerkrachten van groep 5 t/m groep 8.
De volgende literatuur vormt de basis voor de cursus. Elke school krijgt één of twee exemplaren. Ook wordt er gewerkt met uitleenexemplaren zodat elke leerkracht aan de slag kan met de achtergrondinformatie.
Bijeenkomst 1
Motorische ontwikkeling van het jonge kind
Schoolrijpheid
Spelontwikkeling
Spelen en bewegen koppelen aan SLO doelen
Primaire reflexen
Bijeenkomst 2
Verdieping: reflexen
Lateralisatie en richtingsproblemen
Visuele problemen of toch dyslexie?
Spelen en bewegen koppelen aan SLO doelen
Bijeenkomst 3
Verdieping: reflexen
Voorwaarden schrijfonderwijs
Spelen en bewegen koppelen aan SLO doelen
Observeren van de motorische ontwikkeling
Werken met een kwaliteitskaart voor een soepele overgang naar groep 3
De Symmetrische Tonische Nek Reflex (STNR). De baby doet een eerste aanzet tot voortbewegen. Als het bovenlichaam voorover buigt, strekken de benen. Als het bovenlichaam strekt, buigen de benen.
Als de voeten om de stoelpoten zijn geklemd, is dat een signaal dat de STNR nog actief is. De nek buigt namelijk voorover en de benen willen strekken. Om het strekken tegen te gaan wordt er op deze manier gecompenseerd. Je ziet dit ook bij kinderen die op hun benen zitten.
De inhoud van de cursus is onder andere gebaseerd op deze literatuur:
Blythe, S. G. (2013). Eerst Bewegen, Dan Leren: Neuromotorisch Ontwikkelingsprogramma Voor Scholen (INPP).
Brouwers, H. (2019). Kiezen voor het jonge kind.
De Groot, R., & Van Den Brink, H. (2017). Visuele informatieverwerking en leerproblemen. Maklu.
Dempsey, M., & Blomberg, H., MD. (2011). Movements That Heal: Rhythmic Movement Training and Primitive Reflex Integration. Independently Published.
Goddard, S. (2005). Reflexes, Learning and Behavior: A Window Into the Child’s Mind.
Janssen-Vos, F., & van der Meer, L. (2017). Basisontwikkeling voor peuters en de onderbouw. Van Gorcum.
Kieboom, T., & Venderickx, K. (2017). Meer dan intelligent: De vele gezichten van hoogbegaafdheid bij jongeren en volwassenen. Lannoo Meulenhoff - Belgium.
Lemer, P. S. (2008). Envisioning a Bright Future: Interventions that Work for Children and Adults with Autism Spectrum Disorders.
Litiere, M. (2011). Ik zie het anders: omgaan met spiegelen en richtingsmielijkheden bij kinderen. Lannoo Meulenhoff - Belgium.
Mulder, M. (2011). Primaire reflexen. AnkhHermes, Uitgeverij.
Peerlings, W. (2004). Mijn kind is onhandig / druk 1: omgaan met visiomotorische problemen.
SLO. Inhoudskaart jonge kind. Verkregen van www.slo.nl
Van Elk, M., & Hunnius, S. (2010). Het babybrein: over de ontwikkeling van de hersenen bij baby’s.
Van Wensen, C. (2020). Prachtig lastig: onbegrepen gedrag en reflexpatronen.
Verhoeven, L. (2022). Stap voor stap: Hoe stimuleer je de motorische ontwikkeling van je kind? Lannoo Meulenhoff - Belgium.
Op deze pagina staat informatie over reflexen en ook welke problemen het kan geven als de reflexen niet goed geïntegreerd zijn.
Op deze pagina staan handige links en tips voor interessante literatuur.